پتاسیم: Kalium   K

خواص فيزيکي وشيميايي

·        عدد اتمی: 19

·        وزن اتمی: 39.0983 amu

·        شعاع اتمی  2.77  Å :(calc.)

·        شعاع کووالانسی: Å 2.03

·        نقطه ذوب: 63.65 °C (336.8 K, 146.57 °F)

·        نقطه جوش: 774.0 °C (1047.15 K, 1425.2 °F)

·        رنگ: سفید نقره‌ای

·        چگالی در دمای 0.862 g/cm:293 K³

پتاسیم ( انگلیسی ، potash و لاتین ، (kalium  در سال 1807 توسط Sir Humphrey Davy که آن را از پتاس سوزآور ( KOH )بدست آورد، کشف شد. این فلز قلیایی تنها فلزی بود که توسط عمل الکترولیز از هم جدا شده بود.

پتاسیم که دومین فلز سبک می‌باشد، در میان فلزات ، واکنش‌پذیرترین و الکتروپوزیتیوترین است. این فلز ، بسیار نرم بوده ، با چاقو به‌راحتی برش می‌خورد و در سطوح صاف به رنگ نقره‌ای می‌باشد. از آنجا که به در هوا به‌سرعت اکسید می‌شود، باید زیر روغن معدنی یا نفت نگهداری شود. و نمک آن هنگامی که در معرض یک شعله قرار بگیرد، رنگ بنفش از خود ساطع می‌کند.

کاربردها

• اکسید پتاسیم که با نام پتاس شناخته شده است، در تولید کود بکار می‌رود.
• نیترات پتاسیم در ساخت باروت کاربرد دارد.
• در ساخت شیشه استفاده می‌شود.
• از NaK که آلیاژ سدیم و پتاسیم است، به‌عنوان رسانه انتقال گرما استفاده می‌شود.
• پتاسیم ، ماده بنیانی برای رشد گیاهان بوده و در انواع گوناگون خاک یافت می‌شود.
• یونهای پتاسیم در سلولهای حیوانی موادی حیاتی برای زنده نگه داشتن سلولها می‌باشند.
• کلرید پتاسیم یک جانشین برای نمک طعام بوده ، برای ایست قلب در اعدامهای توسط تزریق کشنده استفاده می‌شود.
• بیشتر نمکهای پتاسیم بسیار مهم بوده ، شامل برمید پتاسیم ، کربنات پتاسیم ، کلرات پتاسیم ، کلرید پتاسیم ، کرومات پتاسیم ، سیانید پتاسیم ، دی‌کرومات پتاسیم ، هیدروکسید پتاسیم ، یدید پتاسیم ، نیترات پتاسیم و سولفات پتاسیم می‌باشند.

واکنش پتاسیم با آب:

پتاسیم با آب واکنش سریع و شدید می دهد و محلول قلیایی بی رنگی حاوی پتاسیم هیدروکسید و گاز هیدروژن طبق واکنش زیر به دست می دهد:

این واکنش گرماده است و پتاسیم فوراً آتش می گیرد و با شعله ی اختصاصی بنفش رنگی می سوزد. گاز هیدروژن آزاد شده با اکسیژن هوا واکنش داده و شعله ور می شود. واکنش پتاسیم با آب بسیار آهسته تر از واکنش روبیدیوم با آب وبسیار سریع تر از واکنش سدیم با آب است.

محلولیت پتاسیم و ترکیبات آن در آب:

پتاسیم در آب نا محلول است با این وجود همانطور که اشاره شد با آب واکنش شدید می دهد. ترکیباتی از پتاسیم هستند که محلول آبی به دست می دهند از جمله ی آنها: پتاسیم دی کرومات با محلولیت آبی 115 g/L پتاسیم پرمنگنات با محلولیت g/L 0.6 وپتاسیم یدید با محلولیت  g/L 29 می باشد.

برای رسوب دادن املاح پتاسیم از محلول های آبی بهتر است که حجم مایع کم بوده و در سرما انجام پذیرد. اغلب لازم است که مقداری الکل به محیط اضافه شود. املاح مختلفی که در واکنش های رسوبی و برای جستجوی یون های پتاسیم مصرف دارند عبارتند از: کلروپلاتینات، تارترات اسید، فلئوسیلیکات، پرکلرات، نقره کبالتی نیتریت و املاح مضاعف که دارای سولفات زیرکنیوم باشند.