کروم :  Cr        Chromium     

خواص فیزیکی و شیمیایی

 

·        جرم اتمی:  51.9961 amu

·        عدد اتمی:  24

·        گروه شیمیایی: فلز انتقالی Transition Metal

·        نقطه ذوب : 1857.0 °C (2130.15 K, 3374.6 °F)

·        نقطه جوش : 2672.0 °C (2945.15 K, 4841.6 °F)  

·        رنگ: نقره‌ای فلزی            

·        حالت استاندارد: جامد

·        شعاع اتمی:  

·        شعاع کووالانسی: Å 127

·        گرمای تبخیر: 344.3 kJ/mol

·        چگالی در دمای 293K: 7.19 g/cm3

·        حالت اکسیداسیون: 6,3,2 اسید قوی

·        الکترونگاتیویته: 1.66

·        ظرفیت گرمایی ویژه: 450 J/kg*K

 

ohann Gottlob Lehmann در سال در سال 1761 در کوههای اورال ماده معدنی نارنجی-قرمز رنگی پیدا کرد که نام آنرا سرب قرمز سیبریایی نهاد.گرچه او به اشتباه آنرا ترکیب سرب با آهن و سلنیم انگاشت ، آن ماده معدنی در حقیقت کرومات سرب بود( PbCrO4)

Peter Simon Pallas در سال این1770 ماده معدنی سربی قرمز رنگ(سرب قرمز سیبریایی) را در همان مکانی که Lehmann قبلا دیده بود مشاهده کرد که خصوصیات مفید زیادی داشت از جمله این خصوصیات کاربرد آن بعنوان رنگدانه در تولید رنگ بود که استفاده از این ویژگی به سرعت توسعه یافت.رنگ زرد درخشانی که از کروکوئیت ساخته شد به یک رنگ بسیار رایج تبدیل گشت.
 سال  Nicolas-Louis Vauquelin 1797نمونه هایی از سنگ معدن کروکوئیت را پیدا کرد.او با مخلوط کردن کروکوئیت و اسید هیدرو کلریک موفق به تهیه اکسید کروم( CrO3) گشت.سال 1798 Vauquelin متوجه شد که با حرارت دادن این اکسید در کوره های ذغالی می توان کروم فلزی بدست آورد.او موفق به شناسایی مقدار کمی کروم در سنگهای قیمتی از جمله یاقوت و زمرد شد.
در طول دهه اول قرن نوزدهم از کروم بیشتر بعنوان سازه ای در رنگها استفاده می شد اما امروزه عمده کاربرد آن (85%) در آلیاژهای فلزی است و مابقی موارد استفاده آن در صنایع شیمیایی ، موادنسوز و صنایع پایه می باشد.

کروم به شکل سنگ معدن کرومیت ( H2CrO4 ) استخراج می شود.این عنصررابصورت تجاری با حرارت دادن این سنگ معدن در حضور آلومینیوم یا سلیکون تهیه می کنند.
اگرچه وجود کروم خالص بسیار نادر است ، مقادیری کروم خالص کشف شده است. معدن Udachnaya در روسیه نمونه هایی از کروم خالص تولید می کند. این معدن یک استوانه کیمبرلیت غنی از الماس است ،وهم کروم عنصری وهم الماس تولید می کند.

 

خصوصیات قابل توجه

کروم ، فلزی سخت ، براق و به رنگ خاکستری فلزی است که به‌شدت جلا می‌گیرد، به سختی قابل جوش خوردن است و در برابر زنگ زدگی و سیاه شدن مقاوم می‌باشد.
معمولی ترین حالتهای اکسیداسیون کروم 2+ ،3+ و 6+ است که 3+ پایدارترین آنها و حالتهای 4+ و 5+ نسبتا" کمیاب می‌باشند. ترکیبات کروم در حالت اکسیداسیون 6، اکسیدکننده هایی قوی هستند.

 

کاربردها

  • در متارلوژی برای مقاوم کردن در مقابل پوسیدگی و در براقی نهائی:

    • بعنوان یک جزء در آلیاژها ،مثلا"در فولاد ضدزنگ،

    • در آب کاری با کروم ،

    • در آلومینیوم آنادایز ،

  • بعنوان یک کاتالیزور.

  • از کرومیت برای ساخت قالبهای پخت آجر استفاده می شود.

  • نمکهای کروم باعث سبز شدن رنگ شیشه می شود.

  • کروماتها واکسیدها در رنگ مو و رنگهای معمولی بکارمی روند.

  • دی کرومات پتاسیم یک معرف؟ شیمیایی است که درتمیز کردن ظروف شیشه ای آزمایشگاهی و بعنوان یک عامل تیترات مورد استفاده قرار می گیرد.این عنصر همچنین بصورت دندانه( مثلا ،عامل ثابت نگه دارنده ) در رنگرزی بکار می رود.

دی اکسید کروم(CrO2) در تولید نوارهای مغناطیسی مصرف می شود این نوارها نسبت به نوارهای اکسید آهن دارای مقاومت در برابر میدانهای مغناطیسی بیشتری ،بوده لذا موجب کارآئی بهتر می شوند.

 

محلوليت املاح کروم

املاح محلول : استات، برومور، کلرور، فلئورور، یدور، نیترات، سولفات

املاح نا محلول: ترکیبات کرمیک انیدر در آب و اغلب معرف ها نامحلول است . هیدروکسید ، اگزالات و فسفات و کربنات و سولفور آن در آب  نا محلولند ولی نمک کربنات و سولفور آن در آب هیدرولیز شده  هیدروکسید کروم می دهد.